Ouwe Bak

Een paar maanden geleden, ergens in september, vroeg mijn moeder, in wie ik mijn welbehagen heb, of ik een oplossing wist voor het volgende probleem. Sinds een tijdje had ze een laptop, waarmee ze binnen het huis draadloos kon internetten. Op de eerste verdieping had zij een oude computer (hierna gewoon: “OB” - “ouwe bak”) en een printer. De OB had geen verbinding met het thuis-netwerk, en ook de printer, die met een parallelle poort verbonden was met de OB, kon niet vanaf de laptop worden benaderd. Mijn antwoord: “trek een netwerk kabeltje vanaf de OB naar de router, verander wat instellingen, en de heleboel is in een half uurtje geregeld.” Helaas, het trekken van kabels is geen favoriete bezigheid van mijn ouders, misschien ook omdat het zo “lelijk” staat. Vandaar dat ze een draadloos netwerk kabeltje hebben aangeschaft, en die in de de OB hebben laten prikken. Hier begint de ellende. Het besturingssysteem op de OB ondersteund blijkbaar geen draadloze netwerkkaarten van dit type. Ik heb me wijselijk stil-gehouden, maar kon het later toch niet laten (natuurlijk ook vanwege pure behulpzaamheid en dankbaarheid jegens wat mijn ouders altijd voor mij hebben betekend) mijn hulp aan te bieden. Ik stelde voor: “installeer Linux op die OB, en je kunt weer printen, mailen, tekstverwerken en internetten op die OB, en bovendien kun je vanaf andere computers in je thuis netwerk (dus ook vanaf de laptop) weer printjes maken op de printer die aan de OB hangt.” Zo gezegd zo gedaan. Hieronder kort de stappen die ik heb genomen om alles voor moeke weer voor elkaar te bakken.



dagdeel 0: De OB tijdelijk in mijn studeerkamer neerzetten, dus transporteren vanaf Friesland naar het Zuid-Hollandse. Zo heb ik alle tijd om de installaties te doen en de instellingen te tweaken.
dagdeel 1: Alle persoonlijke bestanden van moeders(ongeveer 25 MB) moesten natuurlijk bewaard worden. Diskettes zijn geen optie, een cd-writer zit niet in de OB en via het netwerk kon natuurlijk niet (ik had helaas ook geen oude netwerkkaart liggen); dus via een USB-stick dan maar. Helaas, het Windhoos systeem klaagt over niet herkende hardware en geeft het gewraakte blauwe scherm als resultaat. Dus herstarten en opnieuw proberen. Dat is natuurlijk al erg dom van mij, 2x precies het zelfde doen en toch een ander resultaat verwachten. Dus die avond zit ik voor de 2e keer naar een blauw scherm te kijken (weer opnieuw opstarten kost ook weer 10 minuten). Na wat geGoogle naar USB-drivers voor Windhoos stop ik ermee. Drivers zijn zo snel niet te vinden. (En zo langzaam ook niet).
dagdeel 2: Opstarten met Linux cd, persoonlijke gegevens op USB-stick gezet en klaar is Klara.
dagdeel 3: Een beetje internetten en een plan bedenken. Hoe groot moeten de partities worden, wat wil ik er precies opzetten en hoe gaan we dat doen?
dagdeel 4: Ik heb nog een servereditie van de Ubuntu-Linux distributie liggen. Dus na een paar minuten en de opmerking: “This computer is low on memory, the installation continuous in low-memory-mode” is de OB druk bezig om het basis-bestands-systeem te installeren.
dagdeel 5: Internet-settings instellen. Dit houd in de handmatige aanpassing van “iwconfig” en “resolve.conf”. (Gelukkig heb ik een Laptop met goede instellingen zodat ik de kunst een beetje kan afkijken...) Het is gelukt!! De netwerkkaart wordt probleemloos gevonden en herkend en ik heb vanuit een serveromgeving verbinding met het internet.
dagdeel 6: Installeren van de xubuntu-desktop. Dit gaat heel eenvoudig met: “sudo apt-get install xubuntu-desktop”. Het is een oud beestje, dus dat duurt wel even.
dagdeel 7: Tot mijn schrik zit er geen 640 (512+128) MB RAM geheugen, maar slechts 64 MB (en daar gaat nog wat videokaart-geheugen vanaf....). Wanneer Linux te weinig geheugen voor alle processen heeft, gaat hij brokken geheugen (pages) wegschrijven naar de harde schijf (het zogenaamde “swappen”), waardoor dit geheugen vrijkomt voor andere processen. Hierdoor krijg je, als het ware, een extra groot stuk geheugen erbij. Echter, een harde-schijf is vele malen trager (misschien wel een factor 100) dan het interne RAM geheugen. Zodra hij een brok weggeschreven geheugen weer nodig heeft, zal hij een ander brok eerst moeten wegschrijven en daarna het benodigde brok weer inlezen. Dit gaat fout op het moment dat een weggeschreven brok meteen daarna weer nodig blijkt te zijn, want dat inlezen en wegschrijven kost veel tijd. Om dit te voorkomen probeert Linux te voorspellen welke brokken hij in de nabije toekomst nodig heeft. Deze laat hij dan het liefst in het ram-geheugen staan, zodat het snel beschikbaar is. Wanneer er structureel te weinig RAM beschikbaar is kan Linux niet anders dan pages die vaak worden gebruikt toch te swappen, waardoor steeds moet worden gewacht op de harde schijf die, zoals gezegd, traag is in vergelijking tot het RAM. Het onmiddelijke gevolg is een trage en onhandelbare computer. Zo traag dat je uit puur ongeduld nog een keertje extra dat icoontje aanklikt om een programma te starten, waardoor weer opnieuw extra geheugen aangesproken moet worden. Het wordt zo al snel van kwaad tot erger.
dagdeel 8: Op marktplaats op zoek naar extra RAM.
dagdeel 9: Een collega heeft nog 2 reepjes liggen. Eentje van 64 en eentje van 128 MB. Die van 128 MB ondersteund het moederbord niet, bij het opstarten hoor ik een piepje en dat is het dan. Het reepje van 64 MB vertoont fouten (getest met memtest 86+).
dagdeel 10: Een vriend heeft nog een reepje van 64 MB liggen. Ook getest met memtest, zowel apart als in combinatie met het geheugen dat er origineel inzat. Werkt perfect.
dagdeel 11: Een andere collega komt met een reepje van 32 MB. (Alle kleine beetjes helpen nietwaar?) Na de memtest (2 uren laten draaien) worden geen fouten gevonden. Echter, het moederbord blijkt de combinatie van 64+64+32 niet aan te kunnen.
dagdeel 12: Printer instellen en print server instellen.
dagdeel 13: Icoontjes aanmaken (zo kan moeke snel en gemakkelijk haar email, haar foto-webalbum, de tekstverwerker (Abiword) en de spreadsheet (Gnumeric) vinden), oude bestanden weer op de harde-schijf zetten, leuk bureaublad kiezen.
dagdeel 14: Computer transporteren naar Friesland, en daar nog eventjes alles inpluggen en de Windhoos-XP laptop vertellen dat er een printer op het netwerk te vinden is bij: http://192.168.2.101:631/.....